W środę podczas nadzwyczajnej sesji Rady Gminy odwołano Przewodniczącego Rady Miejskiej. Jeszcze przed liczeniem głosów przewodniczący Józef Cholewka wyłączył się z prowadzenia dalszej części obrad i przekazał ją w zastępstwie wiceprzewodniczącemu Otto Gurdkowi. Wiceprzewodniczący po przerwie opuścił jednak sesję.
W tym przypadku na sali nie pozostała żadna osoba mogąca legalnie przewodniczyć obradom. Na wiosek burmistrza Mateusza Klinowskiego dalszym obradom przewodniczył radny Paweł Stopa - najstarszy wiekiem radny, który zgodził się prowadzić obrady. Takie postępowanie nie było jednak zgodne z prawem. Przeanalizujmy sytuację w oparciu o Ustawę o samorządzie gminnym oraz orzecznictwo sądów.
Zgodnie z prawem Przewodniczący Rady Gminy zwołuje jej posiedzenie i ustala przebieg. Przewodniczący może zostać odwołany na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady. Żeby odwołać przewodniczącego konieczna jest uchwała.
Ustawodawca nie określił skutków odwołania przewodniczącego rady, w szczególności terminu, w którym odwołanie staje się skuteczne. Należy zatem stwierdzić, że odwołanie następuje w dacie określonej w uchwale, a gdy data taka nie została ustalona – z dniem wejścia w życie uchwały. Jeżeli uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia, to odwołanie następuje wraz z zamknięciem sesji. Zatem nawet jeżeli przewodniczący został odwołany to do jego kompetencji należy dalsze prowadzenie i zakończenie danej sesji Rady Gminy.
Z opisanego przypadku wynika iż przewodniczący Rady Gminy przekazał swoją kompetencję do przewodniczenia obradom wiceprzewodniczącemu, który jednak musiał opuścić sesję Rady. Doszło do sytuacji niecodziennej, ponieważ na sali nie pozostała żadna osoba kompetentna do przewodniczenia obradom. Ustawa samorządowa nie przewiduje takiej sytuacji, a co za tym idzie nie upoważnia radnego najstarszego wiekiem do prowadzenia obrad.
W tym miejscu pojawiają się dwa pytania: czy wybór nowego przewodniczącego odbył się niezgodnie z prawem? Kto jest kompetentny do zwołania kolejnej sesji Rady Gminy?
Rozstrzygnięcie należy tutaj do wojewody, który sprawuje nadzór nad samorządem (w tym nad Radą Gminy) pod względem legalności czyli zgodności działania z prawem.
Każdą uchwałę Rady Gminy należy skierować do wojewody. W tym przypadku będzie to zarówno uchwała, na mocy której odwołano dotychczasowego przewodniczącego jak i uchwała, na mocy której wybrano nowego przewodniczącego. Burmistrz ma obowiązek uczynić to w ciągu siedmiu dni.
Wojewoda ma zaś 30 dni na wydanie tzw. rozstrzygnięcia nadzorczego. Jeżeli uzna, że uchwała jest niezgodna z prawem to stwierdza jej nieważność. Mamy tutaj kilka wariantów rozwiązań. Wojewoda może uznać, że obie uchwały (odwołująca przewodniczącego i powołująca nowego) są niezgodne z prawem, a co za tym idzie stwierdzić ich nieważność.
W takim przypadku kolejną sesję Rady Gminy zwołuje dotychczasowy przewodniczący. Jeżeli organ nadzoru stwierdzi, że nieważna jest tylko uchwała powołująca nowego przewodniczącego (np. dlatego, że podczas wyboru zostały naruszone przepisy) to kolejną sesję, na której zostanie wybrany nowy przewodniczący, zwołuje wyznaczony przez dotychczasowego przewodniczącego wiceprzewodniczący.
Jeżeli nie został wyznaczony to zwołuje ją wiceprzewodniczący najstarszy wiekiem. Jeżeli zaś wojewoda uzna, że uchwały są zgodne z prawem to kolejną sesję zwołuje nowo wybrany przewodniczący.
Ponadto każdemu, kto ma w tym interes prawny (czyli w tym przypadku przewodniczącemu Rady Gminy) przysługuje możliwość zaskarżenia uchwały do Sądu Administracyjnego, którego wyrok w tej sprawie będzie wiążący.
MARIA LIGĘZA
studentka III roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
Dyskusja: