O rozpoczęciu prac nad nową metodą ustalania stanu ludności GUS poinformował w odpowiedzi na poselską interpelację. Urząd podkreślił, że "głównym założeniem tej metody będzie wykorzystanie większej niż dotychczas liczby rejestrów i systemów administracyjnych dla pozyskania informacji o faktycznym (rzeczywistym) miejscu pobytu mieszkańców Polski."
Jak zaznaczył GUS wdrożenie opracowywania danych o liczbie i strukturze ludności według nowej metodyki przewiduje się po spisie ludności i mieszkań w 2021 r.
Interpelację w tej sprawie skierowała do MSWiA grupa posłów PO-KO. Parlamentarzyści zwrócili uwagę, że oficjalna liczba mieszkańców danej gminy, powiatu czy województwa jest ważnym wskaźnikiem, który rzutuje na decyzje finansowe i administracyjne, jak również ma bezpośredni wpływ na sytuację mieszkańców danej wspólnoty samorządowej. Tymczasem, jak zaznaczyli posłowie, oficjalne dane o liczbie ludności już dawno nie mają mało wspólnego z rzeczywistością.
Posłowie zauważyli m.in., że mieszkańcy nowych osiedli niechętnie się meldują, a w wielu nowych blokach dominują mieszkania wynajmowane studentom lub innym osobom mieszkającym tam rok, dwa lub kilka.
Mieszkańców i potrzeb przybywa, a nie jest to uwzględniane w oficjalnych statystykach i poziomie budżetów lokalnych czy subwencji. Szczególnie istotnym problemem jest to w przypadku konstruowania budżetów jednostek pomocniczych (dzielnice, osiedla, sołectwa) czy też w szkolnictwie – podkreślono w interpelacji.
Zdaniem posłów dane z meldunków nie powinny w dzisiejszych czasach być kluczowymi dla wyznaczania oficjalnych statystyk liczby ludności.
Jak teraz GUS liczy liczbę ludności? Aktualnie oficjalne dane o liczbie i strukturze ludności (według płci i wieku) są opracowywane metodą bilansową. Bilans ludności jest sporządzany jednolicie dla wszystkich jednostek podziału terytorialnego w kraju (tj. dla gmin imiennie, a w przypadku gmin miejsko-wiejskich - oddzielnie dla terenów miejskich i wiejskich).
Metoda bilansowa jest stosowana do opracowywania danych o liczbie i strukturze ludności w okresach międzyspisowych. Podstawą dla bilansu są wyniki spisów powszechnych ludności i mieszkań w zakresie liczby i struktury ludności w każdej gminie. Ostatni spis miał miejsce w 2011 r., każdy kolejny spis weryfikuje/koryguje liczbę ludności.
Zgodnie z metodologią spisu przypisanie osoby do danej gminy opiera się na jej deklaracji co do miejsca zamieszkania stałego lub czasowego - trwającego co najmniej 3 miesiące. Przy czym, jak zaznacza GUS, spis nie weryfikuje formalności związanych z zameldowaniem, a zatem deklaracja zgłoszona w spisie co do miejsca zamieszkania osoby nie musi znaleźć odzwierciedlenia w dokumentacji gminy. W przypadku mieszkających w Polsce cudzoziemców, do liczby ludności są włączone wyłącznie osoby zameldowane na pobyt stały (posiadające kartę pobytu stałego w Polsce).
Dyskusja: